Venusovergang leidt tot gedeeltelijke zonsverduistering
Uitgegeven: 7 juni 2004 20:10
Laatst gewijzigd: 7 juni 2004 20:15
GRONINGEN - Zowel professionele sterrenkundigen als enthousiaste liefhebbers van opvallende verschijnselen aan de hemel bereiden zich in een groot deel van de wereld voor op een bijzondere, uiterst zeldzame zonsverduistering. Dinsdagmorgen zal de planeet Venus in zes uur haar baan voor de zon voorbijtrekken, waardoor een gedeeltelijke zonsverduistering ontstaat.
Tijdens de passage is de planeet te zien als een klein zwart stipje dat langzaam over de oppervlakte van de zon beweegt. Dit fenomeen was in december 1882 voor het laatst te zien. "We zullen het dinsdag zien en dan weer in 2012", zei sterrenkundige P. Barthel van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG). Vervolgens is het weer 122 jaar wachten.
Goede filters
Als het weer meewerkt, kunnen wereldwijd circa vijf miljard mensen naar het hemelverschijnsel kijken. Het is wel nodig daarbij te ogen te beschermen met goede filters, want de zon wordt nauwelijks verduisterd. In Europa en Afrika is het tafereel in zijn geheel te volgen, evenals in het grootste deel van Azië.
Sterrenkundigen waarschuwen belangstellenden ook niet met hulpmiddelen als verrekijkers naar de zon te staren. Het komt niet vaak voor dat de aarde in een lijn staat met Venus en de zon. De Nederlandse astronoom en wiskundige Johannes Kepler ontdekte in de zeventiende eeuw het ingewikkelde maar regelmatige patroon in de rondedans van beide planeten om de zon.
Door het zonnige weertype is het zeldzame verschijnsel zichtbaar, verwachten klimatologen. Venus beweegt van 07.19 tot 13.23 uur langs de zon.
Lezingen
Het Sterrenkundig Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG) benut de gebeurtenis voor een feestelijk ochtendprogramma op het Academieplein in de binnenstad onder het motto Venus in natuur en cultuur. Dit bestaat uit een ontbijt en vervolgens acht lezingen over de planeet. Behalve vakkundige uitleg over het astronomische verschijnsel, wordt door sprekers ingegaan op Venus in de kunst, de literatuur, de ontdekking van Australië door de legendarische Captain Cook, tot en met de rol van Venus in de popmuziek toe.
In Naturalis in Leiden becommentarieert wetenschapper V. Icke de Venusovergang en Museum Sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht opent haar deuren.
